"ชุมทางพลอยแดง" สารคดีรายงานชีวิตนักแสวงโชค

ศิลปวัฒนธรรม: หนังสือสารคดีที่รายงานชีวิตบรรดานักแสวงโชค ซึ่งหลั่งไหลเข้าไปขุดพลอยแดง ที่หนองบอน อ.บ่อไร่ จ.ตราด ในยุคนั้น

“ชุมทางพลอยแดง” เป็นอีกหนึ่งหนังสือสารคดีของ 'รงค์ วงษ์สวรรค์ พญาอินทรีแห่งสวนอักษร 

พิมพ์ครั้งแรกในหนังสือพิมพ์สยาม เมื่อปี 2516 แล้วมาพิมพ์รวมเล่มครั้งแรกเมื่อเดือนกันยายน 2516 โดยบริษัท เกาะแรด จำกัด 

ส่วนภาพปกที่นำมาประกอบนี้ คือเล่มพิมพ์ครั้งที่สอง เมื่อเดือนมกราคม 2554 โดยสำนักพิมพ์สามัญชน มี เวียง-วชิระ บัวสนธ์ เป็นบรรณาธิการ 

“ชุมทางพลอยแดง” เป็นหนังสือสารคดีที่รายงานชีวิตบรรดานักแสวงโชค ซึ่งหลั่งไหลเข้าไปขุดพลอยแดง ที่หนองบอน อ.บ่อไร่ จ.ตราด ในยุคนั้น 

“..แน่นอนเหลือเกินว่าคนจำนวนไม่น้อยรักหนองบอนของเขา ความแล้ง ความไข้ หรือความดุดันของป่า เป็นเงื่อนไขที่ต่างทนทานกันได้ ถ้าพลอยยังถูกค้นพบทุกวันในจำนวนอันไม่อาจคาดคะเนได้ถ้วน..” 'รงค์ วงษ์สวรรค์ เขียนอธิบายถึงหนองบอน

การเดินทางไปเยือนหนองบอนของ 'รงค์ วงษ์สวรรค์ และเพื่อน เมื่อปี 2515 ในครั้งนั้น เขาได้พบกับพ่อค้าพลอยคนหนึ่ง ซึ่งวันหนึ่งได้เข้านั่งอยู่ในสภาผู้แทนราษฎรในฐานะ ส.ส.จันทบุรี 

“..ธวัชชัย อนามพงษ์ ใบหน้าเกรียมบอกถึงความจริงจังกับงาน เรือนกายบึกบึนบอกถึงการกรากกรำ กางเกงบลูยีนส์ และเสื้อยืดแขนสั้นลายขวาง เน้นให้ท่วงทีของเขาปราดเปรียวบนการเคลื่อนไหวอ่อนโยนและสุขุม..” เป็นเนื้อความตอนหนึ่งที่ 'รงค์เขียนถึงธวัชชัย ผู้ซึ่งแคน สาริกา บอกไว้ว่าเป็นเงาของตัวละครเอกในนิยายเรื่อง “นาฑีสุดท้ายทับทิมดง” ของ 'รงค์ วงษ์สวรรค์ 

“..ข้าพเจ้าคิดว่าเขาคงอายุราวสามสิบหก แต่ผิด อายุของเขาเพียงยี่สิบเจ็ดเท่านั้น ยังเป็นคนหนุ่มมากเมื่อเทียบกับการงาน และการพบความสำเร็จไพศาลในชีวิตของเขา..” 

แคน สาริกา ยังบอกถึงหนังสือเล่มนี้ไว้ว่า ถูกเมินจากพ่อค้าหนังสือเก่าข้างถนนและนักล่าหนังสือ 

ดังนั้น การที่สำนักพิมพ์สามัญชนนำมาพิมพ์อีก ก็น่าจะเป็นโอกาสอันดี ที่จะลองหามาอ่านกัน..